วิธีดูแลตัวหลังฝ่าฟันคุดที่ควรรู้

ฟันคุด คือ ฟันแท้ที่ไม่สามารถงอกขึ้นมาเหมือนกันฟันปกติได้ ซึ่งจะฝังตัวอยู่ใต้เงือกตรงขากรรไกร แถว ๆ ฟันกรามซี่ที่ 3 โดยปกติแล้วเราจะไม่สามารถมองเห็นฟันคุดได้ด้วยตาเปล่า ต้องใช้การเอกซเรย์เท่านั้นจึงจะมองเห็นได้ แต่เมื่อใดก็ตามที่ฟันคุดพยายามดันตัวออกมา หรือก่อให้เกิดผลกระทบต่อฟันซี่อื่น ๆ อย่างชัดเจน จนทำเกิดอาการเจ็บปวด ถึงตอนนั้นทันตแพทย์อาจจะต้องพิจารณาผ่าตัดเพื่อนำฟันคุดซี่นั้นออก ซึ่งการผ่าฟันคุดเป็นการผ่านตัดแบบที่ผู้ป่วยไม่ต้องอยู่พักฟื้นในโรงพยาบาล หลังการผ่าฟันคุดเสร็จสิ้น ผู้ป่วยสามารถกลับไปดูแลตัวเองที่บ้านได้ทันที แต่ก็มีข้อปฏิบัติหลังผ่าฟันคุดที่คุณควรทำ เพื่อให้แผลการผ่าฟันคุดหายได้อย่างรวดเร็วมากยิ่งขึ้น

วิธีดูแลตัวเองหลังผ่าฟันคุด

วิธีดูแลตัวเองหลังผ่าฟันคุดควรรับประทานยาให้ครบ และปฏิบัติตัวตามคำแนะนำของทันตแพทย์อย่างเคร่งครัด หากพบความผิดปกติใด ๆ ให้รีบปรึกษาทันตแพทย์โดยเร็วที่สุด ซึ่งข้อปฏิบัติหลังผ่าฟันคุดจะมีวิธี ดังต่อไปนี้

2 ชั่วโมงแรกหลังผ่าฟันคุด

ทันตแพทย์จะห้ามเลือดด้วยการเอาผ้าก็อชอุดไว้ที่แผลผ่าฟันคุด ให้กัดผ้าก็อชไว้ อย่าบ้วนน้ำลายหรือเลือดทิ้งเพราะอาจทำให้เลือดไม่ยอมหยุดไหล แนะนำให้กลืนเลือดและน้ำลายแทน

หลัง 2 ชั่วโมงแรกหลังผ่าฟันคุด

ข้อปฏิบัติหลังผ่าฟันคุดหลังจากที่คุณกลับบ้าน คือ ให้เปลี่ยนคายผ้าก็อชทิ้ง และเปลี่ยนผ้าก็อชใหม่ จากนั้นกัดต่ออีก 1 ชั่วโมง ระหว่างเปลี่ยนผ้าก็อชห้ามดูดหรือเลียแผลโดยเด็ดขาด หากครบ 1 ชั่วโมง แล้วไม่มีเลือดติดผ้าก็อชออกมา ก็ไม่จำเป็นต้องกัดผ้าก็อชต่อ แต่ถ้ามีให้เปลี่ยนอีกจนกว่าเลือดจะหยุดไหล

24 ชั่วโมงแรกหลังผ่าฟันคุด

วิธีดูแลตัวเองหลังผ่าฟันคุดข้อต่อมาคือการหมั่นตรวจอาการบวมของตนเอง หากมีอาการบวมบริเวณแก้ม สามารถใช้น้ำแข็งประคบเย็น ทุกครึ่งชั่วโมง เพื่อช่วยลดอาการบวมได้ แต่ห้ามอมน้ำแข็งไว้ในปาก ห้ามบ้วนเลือดหรือน้ำลาย และห้ามกลั้วปากหรือบ้วนน้ำ ไม่ว่าจะเป็นน้ำสะอาด น้ำอุ่น ก็ตาม

หลัง 24 ชั่วโมงแรกหลังผ่าฟันคุด

วิธีดูแลตัวเองหลังผ่าฟันคุดหลังจากผ่านไปหนึ่งวัน หากยังมีอาการบวดค่อนข้างมาก อาจลองเปลี่ยนจากประคบเย็น มาเป็น ประคบน้ำอุ่น เพื่อช่วยลดอาการบวมได้ และหากพบว่าเลือดยังไม่หยุดไหล หรือมีเลือดซึมออกมาตลอดเวลา ให้รีบพบทันตแพทย์โดยเร็วที่สุด

3 วันหลังผ่าฟันคุด

ข้อปฏิบัติหลังผ่าฟันคุดที่คุณควรระวัง คือ การห้ามรับประทานหรือดื่มของร้อน เพราะจะทำเลือดที่แข็งตัวปิดปากแผลหลุดออก และทำให้ขาดตัวประสานแผล จนกระดูกแห้งตายได้ (Dry Socket) พร้อมทั้งหลีกเลี่ยงอาหารที่มีความแข็ง เน้นรับประทานอาหารอ่อน อาทิเช่น โจ๊ก ข้าวต้ม ซุป น้ำผลไม้ ฯลฯ เพื่อไม่ให้เหงือกถูกครูดจนทำให้แผลอักเสบหรือปากแผลฉีกขาดจนระบม ต้องระมัดระวังจนกว่าแผลจะหายสนิท

หลังการผ่านฟันคุด 3 วัน

หากยังมีอาการปวดแผลผ่าฟันคุดอยู่ ควรไปพบทันตแพทย์ หากยังมีอาการบวมอยู่ ให้ประคบน้ำอุ่นต่อไป เพื่อช่วยให้เลือกที่คั่งหรือตกค้างอยู่กระจายตัวออกไปได้เร็วขึ้น เพียงทำตามวิธีดูแลตัวเองหลังผ่าฟันคุดทั้งหมดนี้อย่างเคร่งครัด ก็จะช่วยให้แผลสมานกันอย่างเร็วยิ่งขึ้น

ข้อห้ามปฏิบัติหลังผ่าฟันคุด

• ห้ามบ้วนเลือดหรือน้ำลาย จนกว่าเลือดจะหยุดไหล หรือผ้าก็อชไม่มีเลือดติดออกมา
• งดออกกำลังกายหนัก ๆ, การยกของหนัก หรือการใช้แรงงานหนัก ๆ เพราะจะกระตุ้นให้เลือดสูบฉีด จนเลือดไม่ยอมหยุดไหล
• ห้ามอมน้ำแข็งไว้ในปากจนกว่าเลือดจะหลุดไหล
• ห้ามแปรงฟันอย่างรุนแรง จนกว่าแผลจะหายสนิท เพื่อป้องกันปากแผลฉีกขาด แนะนำให้แปรงฟันอย่างเบามือ
• ห้ามรับประทานหรือดื่มของร้อน เพราะจะทำเลือดที่แข็งตัวปิดปากแผลหลุดออก ทำให้ขาดตัวประสานแผล จนกระดูกแห้งตายได้ (Dry Socket)
• หลีกเลี่ยงอาหารที่มีความแข็ง เน้นรับประทานอาหารอ่อนเพื่อไม่ให้เหงือกถูกครูดจนทำให้แผลอักเสบหรือปากแผลฉีกขาดจนระบม
• หลีกเลี่ยงการดื่มน้ำด้วยหลอดดูด แต่ใช้เป็นการจิบน้ำจากแก้วแทน เพราะแรงดูดจะทำให้ ลิ่มเลือดหลุด หรือมีเลือดซึมออกมา

สรุปวิธีดูแลตัวเองหลังผ่าฟันคุด

แผลผ่าฟันคุดจะใช้เวลาประมาณ 2 สัปดาห์จึงจะหายเป็นปกติ ซึ่งวิธีดูแลตัวเองหลังผ่าฟันคุด จะค่อนข้างยุ่งยากในช่วง 3 – 7 วันแรกเท่านั้น หากเลือดหยุดไหลแล้วก็ควรระมัดระวังข้อห้ามปฏิบัติหลังผ่าฟันคุดต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น อย่าสะกิด หรือทำให้แผลฉีกขาดเหล่านี้ เป็นต้น และที่สำคัญคือการรับประทานยาให้ครบและปฏิบัติตามคำแนะนำของทันตแพทย์อย่างเคร่งครัด ก็เพียงพอที่จะช่วยให้แผลผ่าฟันคุดหายสนิทเร็วขึ้น